Dear Mr. Speaker,
Dear Madam President,
Ladies and gentlemen, Ministers,
but above all, Dear Professor, our distinguished guest,
Dear Ladies and Gentlemen!
I am delighted that I could today honour Mr. Professor with the Great Cross of the Order of Merit of the Republic of Poland on a day that has a special dimension in the Republic today. Exactly 30 years ago, the first semi-free elections to the Sejm, the free elections to the Senate were held in Poland, but first and foremost - by breaking the current communist regime - the march of Poles to freedom took place.
I am saying this because in 1979, the Professor wrote an essay - obviously in Great Britain - which was entitled "What is conservatism?". Professor - an outstanding British philosopher and certainly one of the world's greatest thinkers - he presented there his prescription on how the policy should be implemented and what we aspire to.
You wrote about the necessity of moving away from ideology towards an idea understood as something that arises from the life and history of the nation, society and the state. In short: I think that it is best to sum it up to what is also my great idea, which accompanies me in my service for the Republic, for Poles - that politics is a rational concern for the common good.
That's when - in 1980, throughout the 1980s and in effect in 1989 - the Poles showed that they wanted to be free. They showed it as a society, as a nation, breaking communist ideology - against ideology, in words and in deeds, with the idea of freedom and true democracy.
I have no doubt that the views voiced by you, Professor, also contributed to the increase of courage in Polish society to do so. It was not the victory of the politicians of the then anti-communist opposition, it was a great victory for Polish society - people who defeated communism with the help of an election card.
Today we live in a completely different Poland than that - thanks to this courage, thanks to this great service of the idea of freedom and democracy. Today, Professor, Poland is different from the United Kingdom in 1979. And certainly the essence of concepts that we use today is also different.
Conservatism, liberalism, solidarity and socialism, surely mean something else for us now - but one thing is certainly permanent: that honest politics is about serving people, to listen to people, to listen to the needs of society, because that is real democracy. It is based on a sensible concern for the common good, or concern for an idea that - as I said earlier - grows out of the life and history of the nation, society and the state.
And this message, Professor, remains unchanged - also for us Poles. And for that we are hugely grateful.
Wystąpienie Prezydenta podczas uroczystości wręczenia odznaczenia Rogerowi Scrutonowi
Szanowny Panie Marszałku Sejmu,
Szanowna Pani Marszałek Senatu,
Szanowni Państwo Ministrowie,
ale przede wszystkim Wielce Szanowny Panie Profesorze – nasz dostojny gościu,
Wielce Szanowni Państwo!
Ogromnie się cieszę, że mogłem dzisiaj odznaczyć Pana Profesora Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej w dniu, który ma dzisiaj w Rzeczypospolitej swój szczególny wymiar. Dokładnie 30 lat temu w Polsce odbyły się pierwsze półwolne wybory do Sejmu, wolne wybory do Senatu, ale przede wszystkim rozpoczął się – poprzez przełamanie dotychczasowego reżimu komunistycznego – marsz Polaków do wolności.
Mówię o tym, dlatego że w 1979 roku Pan Profesor napisał esej – oczywiście w Wielkiej Brytanii – który nosił tytuł „Czym jest konserwatyzm?”. Pan Profesor – wybitny brytyjski filozof i z całą pewnością jeden z największych na świecie myślicieli – przedstawił tam swoją receptę na to, w jaki sposób powinna być realizowana polityka i do czego dążymy.
Pisał Pan Profesor o konieczności odejścia od ideologii na rzecz idei rozumianej jako coś, co wyrasta z życia i historii narodu, społeczeństwa i państwa. Mówiąc krótko: myślę, że najlepiej można to podsumować tym, co jest także moją wielką ideą, która towarzyszy mi w realizacji mojej służby dla Rzeczypospolitej, dla Polaków – że polityka to rozumna troska o dobro wspólne.
Wtedy właśnie – w 1980 roku, przez całe lata 80. i w efekcie w 1989 roku – Polacy pokazali, że chcą być wolni. Pokazali to jako społeczeństwo, jako naród, przełamując komunistyczną ideologię – przeciw ideologii, na ustach i w czynie z ideą wolności i prawdziwej demokracji.
Nie mam żadnych wątpliwości, że właśnie idee głoszone przez Pana Profesora także przyczyniły się do wzrostu odwagi w polskim społeczeństwie, aby to uczynić. Nie było to zwycięstwo polityków ówczesnej opozycji antykomunistycznej, to było wielkie zwycięstwo polskiego społeczeństwa – ludzi, którzy pokonali komunizm przy pomocy kartki wyborczej.
Dzisiaj żyjemy w zupełnie innej Polsce niż tamta – właśnie dzięki tej odwadze, dzięki temu wielkiemu służeniu idei wolności i demokracji. Dzisiaj, Panie Profesorze, Polska jest inna niż Wielka Brytania tamtego 1979 roku. I z całą pewnością inna jest też istota pojęć, którymi dziś się posługujemy.
Co innego na pewno znaczą dla nas konserwatyzm, liberalizm, solidarność i socjalizm – ale jedno jest z pewnością trwałe: że uczciwa polityka polega na służeniu ludziom, słuchaniu ludzi, polega na tym, by wsłuchiwać się w potrzeby społeczeństwa, bo to jest prawdziwa demokracja. Polega właśnie na rozumnej trosce o dobro wspólne, czyli trosce o ideę, która – jak wcześniej powiedziałem – wyrasta z życia i historii narodu, społeczeństwa i państwa.
I to przesłanie, Panie Profesorze, pozostaje niezmienne – także dla nas, Polaków. I ogromnie za nie dziękujemy.